Terapia pedagogiczna to proces długotrwałych oddziaływań, szereg całościowych działań o charakterze pedagogicznym, nastawionych na pomoc dziecku, niwelowanie trudności, przyczyn i objawów niepowodzeń szkolnych, nastawionych na eliminowanie ujemnych konsekwencji, podwyższanie samooceny i motywacji do dalszego działania. Terapia ta dąży do wszechstronnego rozwoju zdolności poznawczych i percepcyjno-motorycznych.
Terapia pedagogiczna obejmuje pomoc psychologiczną, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne i stymulująco-usprawniające oraz wszelkie inne działania specjalistyczne, których celem jest niesienie pomocy dzieciom ujawniającym różnego rodzaju nieprawidłowości rozwoju i zachowania. Zaburzenia rozwojowe i wychowawcze koryguje się poprzez odpowiednie oddziaływanie psychologiczne i pedagogiczne.
Terapia pedagogiczna jest szczególnie ważna na początku kariery szkolnej dziecka. Brak osiągnięć w nauce często wiąże się z trudnościami w czytaniu, pisaniu czy liczeniu. Dlatego nauka czytania i nauka pisania często wchodzą w zakres zajęć korekcyjno-kompensacyjnych.
Dla kogo terapia pedagogiczna
- trudności w zakresie czytania i pisania
- zaburzenia koncentracji uwagi
- niska samoocena
- niechęć do nauki
- zaburzenia kontaktów interpersonalnych
- inteligencja przeciętna i niższej niż przeciętna
- zakłócenia funkcji wzrokowych i słuchowych
- zakłócenia i opóźnienia rozwoju ruchowego
- zaburzenia rozwoju procesów emocjonalno-motywacyjnych
- zaburzenia zdolności matematycznych
- zaburzenia dynamiki procesów nerwowych
Dysleksja, czyli specyficzne trudności w czytaniu, czy dysgrafia, czyli specyficzne trudności w opanowaniu kaligraficznego pisma, czytelnego, o niskim poziomie graficznym, czy dysortografia, czyli specyficzne trudności w opanowaniu poprawnej pisowni, w szczególności pod względem ortograficznym, czy też dyskalkulia, czyli trudności z liczeniem, ogólnie z opanowaniem materiału z matematyki, wymagają specjalistycznej terapii – terapii pedagogicznej.
Dysleksja u dziecka powinna być jak najwcześniej zdiagnozowana, a to wcale nie jest łatwe. Dziecko nie potrafi płynnie czytać, w jednym zdaniu robi nawet kilka błędów ortograficznych. Myli podobnie brzmiące wyrazy i podobnie wyglądające litery. W szkole jest oskarżane o lenistwo, karane gorszymi ocenami, stale krytykowane. Tymczasem dzieci z dysleksją potrzebują fachowej pomocy, z tego się nie wyrasta!
Jeśli dyslektyk nie uzyska pomocy w szkole i nie będzie miał oparcia w rodzicach, jego trudności się pogłębią. Taki uczeń przestanie się uczyć, zniechęci się – w końcu uwierzy, że się do niczego nie nadaje, jego poczucie własnej wartości spadnie, a zrodzą się kompleksy, które zamkną jego szanse rozwoju.
Dysleksja: objawy ryzyka
To, co najbardziej rzuca się w oczy, to błędy w zeszytach, mylenie liter, brzydkie pismo, które „wyjeżdża” z linijek. Ale wiele wcześniejszych sygnałów wskazuje na ryzyko dysleksji. Ujawniają się już w niemowlęctwie. Do częstych objawów ryzyka posiadania przez dziecko dysleksji należą:
- problemy z orientacją kierunkową (mylenie, gdzie prawo, gdzie lewo),
- nieustalona dominacja jednej strony ciała (dziecko jest oburęczne albo praworęczne, ale przez dziurkę patrzy lewym okiem, nadstawia lewe ucho),
- zaburzenia uwagi, pamięci (nie może zapamiętać dni tygodnia, pór roku, nauczyć się wierszyka),
- niesprawność ruchowa, w tym manualna, zwłaszcza u chłopców: kłopoty z zapinaniem guzików, sznurowaniem butów, myciem rąk, jedzeniem za pomocą sztućców, utrzymaniem równowagi, nauką jazdy na rowerze, grą w piłkę lub w klasy,
- trudności w budowaniu z klocków, układaniu puzzli,
- notoryczne przekręcanie wyrazów,
- w szkole zapisywanie liter od prawej do lewej lub w odbiciu lustrzanym, zmienianie przedrostków i przyimków, przestawianie głosek, przekręcanie słów.
Zasady terapii pedagogicznej
- indywidualizacja środków i metod oddziaływania korekcyjnego – dla każdego uczestnika zajęć dobierany jest indywidualny program, dostosowany do potrzeb i możliwości dziecka
- powolne stopniowanie trudności w nauce czytania i pisania – przechodzenie do ćwiczeń bardziej złożonych po opanowaniu przez dziecko zadań łatwiejszych,
- korekcja zaburzeń – ćwiczenie przede wszystkim funkcji najgłębiej zaburzonych i najsłabiej opanowanych umiejętności,
- kompensacja zaburzeń – łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych z ćwiczeniami funkcji niezaburzonych,
- zachowanie systematyczności – zajęcia powinny odbywać się codziennie,
- ciągłość oddziaływania psychoterapeutycznego – zabiegom dydaktycznym powinna towarzyszyć pomoc psychologiczna.