Mowa jest niezwykle ważnym aspektem umożliwiającym komunikację międzyludzką. Z tego względu warto zadbać o nią już od pierwszych miesięcy życia dziecka. Wczesne postawienie odpowiedniej diagnozy i podjęcie działań terapeutycznych sprawi, że Dziecko nie będzie miało problemów z artykulacją, a co za tym idzie – jego porozumiewanie się z rówieśnikami i rodziną będzie łatwe i przyjemne. Młodzież i dorośli również mogą na każdym etapie życia starać się pracować, nad jakością swojej wymowy.
Każdą swoją pracę z Pacjentem rozpoczynam od zebrania obszernego wywiadu, postawienia właściwej diagnozy, a następnie wdrożenia indywidualnego programu terapeutycznego zawierającego odpowiednio dobrane, wyselekcjonowane ćwiczenia. Podczas zajęć ćwiczymy wspólnie, a następnie, jeśli jest to konieczne Pacjent dostaje niezbędny zestaw ćwiczeń do samodzielnej pracy w domu
Kiedy potrzebna jest konsultacja logopedy:
Jeżeli masz wątpliwości czy rozwój mowy Twojego dziecka przebiega prawidłowo. Masz wrażenie, że jego rówieśnicy mówią dużo więcej i poprawniej.
Nie musi być to powód do niepokoju, ponieważ każde dziecko rozwija się w swoim tempie, lecz warto w takim wypadku skorzystać z diagnozy logopedycznej. To może być znak, że Twoje dziecko ma problemy z prawidłowym posługiwaniem się mową.
Wady wymowy bardzo często spowodowane są obniżonym lub zbyt dużym napięciem mięśniowym, nieprawidłowym oddychaniem, nieprawidłowym ułożeniem artykulatorów (warg, języka, policzków) – wtedy warto skorzystać z pomocy logopedy.
Nie należy czekać, aż dziecko wyrośnie z wady wymowy. Warto skorzystać z konsultacji logopedy, gdy zaobserwujemy u swojej pociechy:
- zmiany anatomiczne w obrębie aparatu artykulacyjnego: nieprawidłową budowę języka (zbyt krótkie wędzidełko językowe), wady zgryzu, anomalie zębowe, podejrzewamy upośledzenie słuchu fizycznego;
- zauważymy, że rozwój psychomotoryczny i emocjonalny dziecka przebiega wolniej niż u rówieśników;
- wymowa dziecka nie spełnia standardów rozwoju mowy właściwych danemu wiekowi;
- z noworodkiem, aby się dowiedzieć, czy maluch prawidłowo oddycha, połyka, ssie – rozwój tych funkcji ma wpływ na wymowę dziecka w przyszłości.
Należy mieć na uwadze, że dziecko z nieleczoną wadą wymowy może mieć w przyszłości problemy z czytaniem i pisaniem. Nasi specjaliści pozwalają wykryć jej przyczynę i dostosowują określony zakres ćwiczeń do stopnia i rodzaju problemu. Doskonale rozumieją potrzebę oddziaływania na psychikę w celu wytworzenia odpowiedniego stosunku do wady mowy i zapobiegania negatywnemu jej wpływowi na kontakty dziecka z rówieśnikami oraz najbliższym otoczeniem.
Diagnoza logopedyczna
Po zgłoszeniu się rodzica do naszej poradni przeprowadzana jest dokładna diagnoza logopedyczna.
Diagnoza logopedyczna polega na :
- Przeprowadzeniu wywiadu z opiekunem dziecka (m. in. na temat rozwoju mowy dziecka).
- Badaniu budowy i sprawności narządów mowy.
- Badaniu słuchu mownego (fonematycznego) (próba literowa, sylabowa i wyrazowa).
- Badaniu czynności nadawania (m. in. badanie artykulacji głosek, mowy spontanicznej) i rozumienia mowy.
- Badaniu funkcji połykowej i oddechowej.
Badanie może być uzupełnione wynikami badań: laryngologicznych, foniatrycznych, ortodontycznych, psychologicznych, pedagogicznych i neurologicznych. Po zdiagnozowaniu dziecka logopeda opracowuje indywidualny program terapii logopedycznej. Metody pracy, pomoce i środki zostają dostosowane również do indywidualnych potrzeb i możliwości psychofizycznych konkretnego dziecka.
Jakie są najczęstsze wady wymowy u dzieci?
- Seplenienie międzyzębowe – czyli artykulacja głosek syczących (s,z,c,dz) z językiem wsuniętym między zęby.
- Parasygmatyzm – czyli zamiana głosek szumiących (sz,ż,cz,dż).
na syczące (s,z,c,dz), ciszące ( ś ź ć dź )np. zamiast szafa – safa, siafa ;czapka – capka, lub odwrotnie np. samolot- szamolot. - Bezdźwięczność całkowita lub częściowa -polega na wymawianiu głosek dźwięcznych (g,b,d,z, w,dz) bezdźwięcznie (k,p,t,s,f,c) np. woda – fota, zegar – sekar.
- Rotacyzm – brak artykulacji głoski r lub jej deformacja ( zamiana r na l , j np. rower- lowel, jowej ).
- Wymowa niedbała – spowodowana brakiem otwierania ust
przy mówieniu, zaciśnięciem szczęk, co powoduje, że mowa jest niewyraźna i niezrozumiała. - Jąkanie – niepłynność mówienia.
Na czym polega korekcja wad wymowy?
Korekcja wad wymowy polega na:
- Usprawnianiu pracy narządów artykulacyjnych (ćwiczenia: języka, warg, żuchwy, podniebienia).
- Ćwiczeniach oddechowych (nauka oddychania przez nos, wydłużanie fazy wydechowej).
- Kształtowaniu słuchu mownego (ćwiczenia: w różnicowaniu dźwięków mowy, w różnicowaniu poprawnego i zaburzonego brzmienia).
- Wywołaniu głoski, w miejsce błędnie artykułowanego dźwięku, utrwaleniu jej w izolacji, w sylabach, następnie w wyrazach, wyrażeniach, zdaniach i tekstach oraz zautomatyzowaniu poprawnego dźwięku w mowie spontanicznej.
Jak długo trwa terapia logopedyczna?
Czas trwania terapii zależy od wielu czynników:
- Rodzaju wady wymowy.
- Wieku pacjenta (im młodszy pacjent, tym mniej utrwalone nawyki błędnego wytwarzania dźwięków).
- Częstotliwości i systematyczności ćwiczeń (ćwiczenia należy powtarzać kilka lub kilkanaście razy dziennie, w różnych sytuacjach: podczas spaceru, zakupów, jazdy samochodem itp.).
- Nastawienia samego pacjenta (nastawienie pozytywne lub negatywne, obojętne).
- Współpracy z rodzicami lub opiekunami dziecka (rodzice powinni uczestniczyć w zajęciach logopedycznych, a w domu powtarzać z dzieckiem codziennie umiejętności zdobyte podczas zajęć).
Terapia zostaje zakończona w momencie, kiedy dziecko prawidłowo wymawia głoskę w mowie spontanicznej i nie powtarza złych nawyków wymawianiowych.
Jakie mogą być konsekwencje wady wymowy w nauce czytania i pisania?
Dziecko z wadą wymowy ma:
- Problemy z nauką czytania i pisania w szkole (występuje ryzyko pojawienia się dysleksji, czyli specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu)
- Trudności w prawidłowym zapisywaniu wyrazów (dziecko jak mówi, tak pisze), liczne błędy ortograficzne (ubezdźwięcznianie, brak różnicowania głosek i-j, nieprawidłowy zapis: ą,ę, zamiana sz,ż,cz,dż na s,z,c,dz i szereg innych błędów)
- Trudności w budowaniu prawidłowych zdań (myli wyrazy brzmiące podobnie, popełniania błędy gramatyczne)
- Trudności w rozumieniu tekstów mówionych, czytanych i pisanych
- Wolniejsze tempo pracy, wywołane słabo opanowaną techniką czytania
- Zaniżoną samoocenę i poczucie izolacji.
Utrzymujące się trudności w czytaniu i pisaniu, rzutują na cały proces uczenia się dziecka.